Cynulliad Cenedlaethol Cymru	National Assembly for Wales
Y Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon	Health, Social Care and Sport Committee
Ymchwiliad i iechyd meddwl yng nghyd-destun plismona a dalfa’r heddlu	Inquiry into Mental health in Policing and Police Custody
HSCS(5) MHP04
Ymateb gan Iechyd Cyhoeddus Cymru	Evidence from Public Health Wales


Public Health Wales Response to the Health, Social Care and Sport Committee Inquiry into Mental Health in policing and police custody

Public Health Wales welcomes the opportunity to contribute to the Health, Social Care and Sport Committee inquiry into mental health in policing and police custody.

1 Response to the specific areas of inquiry

1.1 Whether there are sufficient services (i.e. health and social care services) available to support police officers in Wales to divert people with mental health problems away from police custody.

Ar hyn o bryd, dim ond y gair ‘amrywiol’ y gellir ei ddefnyddio i ddisgrifio darpariaeth gwasanaethau iechyd meddwl ledled Cymru ar gyfer y rhai sy'n profi problemau iechyd meddwl yn y gymuned.

Yn hollbwysig, nid oes dealltwriaeth na iaith gyffredin o ran yr hyn a ystyrir yn fater ‘iechyd meddwl'; gallai hyn amrywio o rai sy’n arddangos galar eithafol yn dilyn profedigaeth (sy’ ddim yn gysylltiedig â iechyd meddwl) i gyflwr iechyd meddwl sydd wedi'i ddiagnosio neu sydd heb ei ddiagnosio.

Mae lefel y dryswch ynghylch yr hyn sy'n gyfystyr â mater/cyflwr/anhwylder iechyd meddwl i bobl ifanc yn ychwanegu haen o gymhlethdod. Mae bwlch mawr rhwng yr hyn y mae clinigwyr a gweithwyr proffesiynol eraill - a dinasyddion - yn ystyried yn hyn o beth.

Nid yw'n syndod chwaith fod diffyg eglurder amlwg ynglŷn â pha opsiynau ymyrraeth gynnar a chyfleoedd sy'n bodoli ar gyfer atgyfeirio o fewn y gymuned. Mae her ychwanegol yn bodoli o ran, lle mae'r darpariaethau hynny yn bodoli mewn lleoliad cymunedol ac yn wir yn hysbys i staff, pwy sy’n gallu cyfeirio at y gwasanaethau hynny h.y. gweithwyr meddygol proffesiynol yn unig neu aelodau o'r heddlu a'r system cyfiawnder troseddol a beth yw'r 'trothwy' derbyniol ar gyfer derbyn atgyfeiriadau.

Mae darparu nyrsys Cyfiawnder Troseddol o fewn y ddalfa unwaith eto'n amrywio gyda rhai byrddau iechyd yn arddangos swyddi gwag am fisoedd lawer.

Yn ogystal, ychydig iawn o nyrsys y ddalfa a ddarperir sydd wedi derbyn hyfforddiant ddeuol (iechyd cyffredinol a meddwl) â mwy o wybodaeth am gyfleoedd ymyrryaeth gynnar.

Byddai gwerth mewn edrych ar gyfleoedd ledled Cymru neu ymarfer 'dealltwriaeth' sy'n adlewyrchu'r gwaith deallus a wnaed ynghylch bregusrwydd yn y peilot trwy Gronfa Arloesi yr Heddlu ym Maesteg - un a ragflaenodd y Rhaglen Camau Cynnar gyda'n Gilydd, sy'n edrych ar Brofiadau Niweidiol mewn Plentyndod (ACE) a dull o blismona bregusrwydd sydd wedi ei hysbysu gan drawma.

Byddai'r darn dealltwriaeth hwn sy'n seiliedig ar dystiolaeth yn caniatáu i Gymru ddatblygu dealltwriaeth a iaith traws-bartner. Byddai'n caniatáu i ni, am y tro cyntaf, i ddeall darpariaeth gwasanaeth ar bob lefel ac, yr un mor bwysig, nodi ble mae ein bylchau ac felly ein cyfleoedd i ddatblygu gwasanaethau ymyrraeth cynnar.

Wedi hynny, gallai'r dystiolaeth a'r dysgu a gesglir o'r ymarfer dealltwriaeth yma gyfrannu at ddatblygu pecyn hyfforddi ar y cyd ar gyfer swyddogion yr heddlu a phartneriaid (e.e. staff y ddalfa aml-asiantaeth, partneriaid iechyd/gofal cymdeithasol) o amgylch iechyd meddwl a darpariaeth iechyd meddwl o fewn y gymuned, gan ganolbwyntio ar gymorth a chyngor i'r unigolyn ei hun a'u rhwydwaith cefnogi/teulu.

1.2 The number of people arrested under section 136 of the Mental Health Act 1983, and the extent to which police custody is being used as a place of safety for people in mental health crisis.

Nid Iechyd Cyhoeddus Cymru sydd yn y sefyllfa orau i ymateb i'r cwestiwn hwn ond byddem yn ceisio sicrwydd ynghylch darparu lle addas, diogel i rai dan 18 oed gan ein bod yn ymwybodol bod hyn hefyd yn amrywiol ledled Cymru.

1.3 Whether local authorities and health services are meeting their duties and complying fully with legislative requirements to provide appropriate places of safety to which the police may take people detained under section 136 of the Mental Health Act 1983.

Nid oes gan Iechyd Cyhoeddus Cymru unrhyw sylw i’w wneud mewn perthynas â’r mater hwn.

1.4 Adherence to the Code of Practice to the Mental Health Act 1983 which requires that people detained under that Act should always be conveyed to hospital in the manner most likely to protect their dignity and privacy – taking account of any risks (i.e. by ambulance which should be made available in a timely way, as opposed to police transport).

Nid oes gan Iechyd Cyhoeddus Cymru unrhyw sylw i’w wneud mewn perthynas â’r mater hwn.

1.5 How effectively police forces in Wales work with partners (such as health or social care services) to safeguard vulnerable people in police custody, and how well the police themselves identify and respond to vulnerable people detained in custody, specifically those arrested under section 136 of the Mental Health Act 1983.

Er na all Iechyd Cyhoeddus Cymru ateb y cwestiwn hwn yn uniongyrchol, o safbwynt ACE, mae'r tirwedd o safbwynt ymyrraeth gynnar yn aneglur.

Yn ogystal, o safbwynt y rhaglen Camau Cynnar gyda'n Gilydd, rydym yn ymwybodol bod diffyg ymgysylltu ar draws pob maes rhaglen, o iechyd yn gyffredinol a iechyd meddwl oedolion yn benodol.

1.6 The effectiveness of multi-agency care planning for people with mental health problems when leaving custody, specifically for those detained in police custody under section 136 of the Mental Health Act 1983 to help to prevent repeat detentions.

Nid oes gan Iechyd Cyhoeddus Cymru unrhyw sylw i‘w wneud mewn perthynas â’r mater hwn.

1.7 Whether effective joint working arrangements are in place, with a specific focus on implementation of the Mental Health Crisis Care Concordat, including whether the Welsh Government is providing sufficient oversight and leadership.